Ba kích là loại cây dễ trồng, cây chịu bóng, phát triển được ở hầu hết các loại đất, kể cả đất nghèo kiệt, thêm vào đó, theo đông y thì rễ ba kích được dùng làm dược liệu chữa các bệnh về xương khớp. Vì lý do đó mà ba kích rất được người dân quan tâm đến việc trồng và phát triển nó để lấy thuốc. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn cụ thể các bạn cách trồng cây ba kích và quy trình chăm sóc như thế nào.
- Tổng quan về cây ba kích
Ba kích (Morinda officinalis) thuộc chi Nhàu, họ Cà phê, đây là một trong những loại dược liệu đưa ưa dùng tại Việt Nam. Rễ ba kích thường được dùng để chữa các bệnh về xương khớp, giúp tăng lực, chống độc, chống viêm, hạ huyết áp, bổ thận, trợ dương, cường gân cốt. Một số thành phần đã xác định được trong ba kích là morindin, vitamin C. Không chỉ được trồng để lấy thuốc mà ba kích còn được người dân quan tâm đến cách trồng cây ba kích vì mục đích lâm sản, cho giá trị kinh tế cao.
Ba kích là cây thân dây leo, có lá lớn và xanh quanh năm, phiến lá hình thuôn dài, đầu nhọn, cuống ngắn và có lá kèm. Ở cây con, mặt dưới lá có lớp lông nhung trắng, mặt trên mịn. Cây từ 2 năm tuổi trở lên thì phần thân dưới gốc có màu xám mốc, đoạn thân ngọn và các cặp lá non có màu tím tía. Hoa ba kích mọc tập trung ở đầu cành, cánh hoa liền nhau, màu trắng. Quả xanh thẫm, và chuyển dần màu hồng nhạt đến đến đỏ khi chín. Rễ hình trụ tròn, phân nhánh nhiều cấp thành bộ rễ phấn bố tỏa tròn quanh gốc cậy.
Ba kích phân bố chủ yếu ở các tỉnh phía Bắc và một số tỉnh Nam Trung Bộ.
2. Hướng dẫn cách trồng cây ba kích
Chọn giống:
Chọn hạt giống từ những cây 5 năm tuổi trở lên, chọn quả chín đỏ lấy về ủ vài ngày cho chín nhũn rồi đem chà xát và rửa sạch, đãi lấy hạt phơi khô, gieo hạt trên khay cát hoặc trên luống theo rạch cách nhau 15cm, lấp đất kín hạt dày 3-5cm, phủ rơm rạ và tưới nước đủ ẩm. Khi hạt mọc đều thì nhổ cây cấy vào bầu. Cũng có thể gieo hạt thẳng vào bầu có thành phần 78% đất mặt tốt với 20% phân chuồng hoai mục và 2% Supe lân theo khối lượng. Tạo cây con từ hom: lấy hom từ cây mẹ 3 năm tuổi trở lên, đoạn từ gốc đến hết phần bánh tẻ của thân, chọn cắt thành từng đoạn dài 25-35cm, to trên 3mm, có từ 1-3 lóng gồm 2-4 mắt, cắt bỏ bớt lá, ươm hom vào bầu hay trên luống đã chuẩn bị sẵn theo rạch, cắm hom sâu 7-10cm, rạch nọ cách rạch kia 20-30cm. Che bóng và tưới nước ẩm thường xuyên, sau 20-25 ngày hom ra rễ và nảy chồi. Khi chồi thứ cấp đạt chiều cao 20-25cm, có 5-6 cặp lá trở lên và bộ rễ đã ổn định có thể bứng đem trồng.
Chọn đất:
Cách trồng cây ba kích không khó, ba kích là giống dễ trồng, phát triển được ở hầu hết các loại đất, nhưng nếu muốn cây nhanh phát triển và cho năng xuất cao thì nên chọn đất ẩm mát, nhiều mùn, tơi xốp, thoát nước tốt; đất dưới tán rừng hay vườn cây. Trồng dưới tán cây có độ tàn che 0,3 – 0,5;
Làm đất, bón phân:
Phát dọn cục bộ quanh hố trồng, để lại cây làm giá đỡ cho ba kích bám leo, hố đào kích thước 40 x 40 x 40cm, bón lót 3-5kg phân chuồng hoai và 0,2kg supe lân mỗi hố. Khoảng cách giữa các hố 1,5 x 1,5m hay 1 x 2m.
Hướng dẫn cách trồng cây ba kích
Chọn ngày mát trời hoặc có mưa vào vụ xuân hoặc vụ thu, để tạo điều kiện khí hồng trồng tốt nhất cho ba kích. Trộn đều phân với đất rồi trồng mỗi hố một cây, xé bỏ bầu, lấp đất kín, nén chặt xung quanh gốc. Phủ thảm mục hoặc rơm rạ lên kín miệng hố để giữ ẩm và hạn chế cỏ dại.
Hướng dẫn cách chăm sóc cây ba kí
Ba kích vươn cao, cần cắm que làm giá thể cho cây leo. Sau khi cây trồng đã phát triển ổn định, kiểm tra để dặm lại những cây bị chết, làm cỏ, xới đất quanh gốc và bón thúc theo định kỳ, thường xuyên theo dõi phòng trừ sâu bệnh và bảo vệ cây trồng. Thường xuyên phát cỏ và giữ cho đất ẩm tốt.
Thu hoạch ba kích
Thu hoạch sau 3 năm trồng hoặc có thể để lâu hơn. Để lêu để cho năng suất cao hơn. Đào lấy củ, rửa sạch, phơi nắng nhẹ hay sấy ở nhiệt độ thấp cho đến thật khô.
Trên đây là cách trồng cây ba kích cho hiệu quả kinh tế cao mà vẫn đảm bảo được việc giúp cây giữ nguyên chất dinh dưỡng.
Tổng hợp
