Cam thảo dây là loại cây quen thuộc, tuy nhiên tác dụng của nó không phải ai cũng biết. Nay, dựa trên sách Đông y, Tài nguyên thực vật xin được giải đáp câu hỏi Cam thảo dây có tác dụng gì?
Tên khác: Dây chi chi, dây cườm cườm, tương tư đậu, tương tư đằng, cam thảo nam, cườm thảo.
Cách trồng cam thảo dây: Trồng bằng hạt hay đoạn thân già vào mùa xuân bên hàng rào.
Bộ phận dùng: cả dây và lá tươi hoặc khô
Thu hái, chế biến: Mùa hạ vào ngày nắng ráo cắt dây bó lại từng bó phơi khô. Dây lá tươi thu hái quanh năm.
Công dụng của cam thảo dây: Dùng thay cam thảo Bắc trong các bài thuốc.
Liều dùng: 12g – 20g / ngày
(Cây hoa cây thuốc (2005) – Bộ Y Tế Vụ Y Học Cổ Truyền – NXB Y học)
Một số công dụng khác dựa theo tài liệu Bách Khoa Y Học 2010
Công năng: Dây lá, rễ Cam thảo dây có vị ngọt, hơi đắng, tính mát, có tác dụng tiêu viêm, lợi tiểu. Hạt có vị đắng, rất độc, có tác dụng thông cửu khiếu, sát trùng, tiêu viêm. Abrin là một albumin độc; khi vào cơ thể, nó sẽ tạo ra một kháng thể gây vón hồng cầu dễ dàng, làm phù tẩy kết mạc và gây hại tới giác mạc một cách vĩnh viễn. Ở Đông Phi, có nơi dùng lá trị rắn độc cắn. Ở Inđônêxia, người ta dùng dây lá làm thuốc chữa đau bụng, trị bệnh spru (ỉa chảy vùng nhiệt đới). Ở Philippin, lá và rễ sắc chữa ho, chữa đau mắt hột mạn tính. Rễ dùng thay Cam thảo vì có tính làm dịu. Hạt dùng để tẩy nhưng độc nên không dùng nhiều. Ở Ấn Độ, người ta dùng hạt làm thuốc tẩy, gây nôn và kích dục, dùng trong những rối loạn thần kinh và ngộ độc của súc vật. Người ta cüng dùng bột làm thuốc đạn gây sẩy thai. Rễ cüng dùng gây nôn và chống độc.
Công dụng: Người ta thường dùng dây lá Cam thảo dây để điều hoà các vị thuốc khác, dùng chữa ho, giải cảm, trị hoàng đản do viêm gan siêu vi trùng. Có thể dùng thay Cam thảo bắc. Thường phối hợp với các vị thuốc khác. Người ta còn dùng lá Cam thảo dây nhai với muối và nuốt nước để chữa chứng đánh trống ngực. Hạt chỉ dùng ngoài để sát trùng, tiêu viêm, làm mụn nhọt chóng vỡ mủ (giã nhỏ đắp); tốt nhất là trị vú sưng đau do tắc tia sữa: người ta lấy một lượng vừa đủ, giã nát, nghiền thành bột, trộn với dầu mè bôi và đắp ngoài.
Cách dùng, liều lượng: Ngày dùng 8 – 16g sắc uống, dùng phối hợp với các vị thuốc khác.
Ghi chú: Hạt cam thảo dây rất độc. Chất độc đó là abrin, tan được trong nước. Nếu đem hạt giã nhỏ, hòa với nước uống sẽ bị ngộ độc với triệu chứng biếng ăn, ăn mất ngon, mệt mỏi, đau đầu dữ dội, huyết áp hạ, mất thăng bằng cơ thể, chân tay run rẩy, nôn mửa, tiêu chảy. Thời kz tiền ngộ độc kéo dài ít nhất vài giờ trước khi xuất hiện triệu chứng ngộ độc. Nửa hạt cam thảo dây nhai nuốt cüng đủ gây độc cho người. Nước ngâm hạt cam thảo dây bôi vào chỗ da bị xước sẽ gây loét tại chỗ, nhỏ vào mắt sẽ gây phù tấy kết mạc dẫn đến hỏng giác mạc.
Thông tin này chỉ dành cho nhân viên y tế tham khảo, người bệnh không được tự ý áp dụng phương pháp này để chữa bệnh.
Trích: Bách Khoa Y Học 2010
Biên soạn ebook : Lê Đình Sáng
ĐẠI HỌC Y KHOA HÀ NỘI
Tổng hợp
