Bèo cái có tác dụng gì? Hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về câu hỏi này dưới góc nhìn của tác giả PTS. Võ Văn Chi trong quyển: Cây thuốc trị bệnh thông dụng được xuất bản vào năm 2000.
Bèo cái hay còn gọi là Bèo ván, Bào tai tượng (Pistia stratiotes L.) thuộc họ Ráy (Araceace)
Mô tả:
Cây thảo, thủy sinh nổi. Thân đâm chồi, mang các nhánh ngắn, có lá mọc chụm lại. Lá màu lục tươi. Có nhiều lông như nhung và không thấm nước.
Buồng hoa nhỏ độ 1 cm, màu lục nhạt. Mo màu trắng. Mỗi buồng chỉ mang 2 hoa trần: Hoa đực ở phần trên với 2 nhị dính nhau; ở phần giữa có hoa lép thành 1 vầy; hoa cái ở dưới có bầu 1 ô, chứa nhiều noãn thẳng. Quả mọng chứa nhiều hạt.
Bộ phận dùng:
Cả cây trừ rễ
Nơi sống và thu hái:
Cây sống trôi nổi trong các ao hồ, sinh sản sinh dưỡng mạnh bằng cách mọc nhánh nang và nảy chồi thành cây mới. Ít khi gặp cây có hoa. Có gặp ở nhiều tỉnh như Tiền Giang, Bến Tre, Đồng Tháp, Kiên Giang, Minh Hải,…
Hoạt chất và tác dụng:
Trong Bèo cái có các thành phần sau đây: Nước 93.13%, chất khô 6.87%, chất hữu cơ 5.09%, protit thô 0.63%, chất béo thô 0.29%, xenluloza 1.24%, chất không chứa nito 2.93%, tro 1.78%, photpho 0.185%, canxi 1.08%. Trong tro hầu hết là muối kali (75% kali chlorua, 25% kali sunfat). Toàn cây Bèo cái có 1 chất gây ngứa tan trong nước.
Bèo cái là vị thuốc được dùng trong phạm vi dân gian. Nhân dân thường dùng Bèo cái uống trong để chữa mẩn ngứa, ho, hen suyễn, thông kinh nguyệt, lợi tiểu và dùng ngoài rửa mụn nhọt nơi mẩn ngứa, giã đắp eczema.
Cách dùng:
Thường dùng bèo cái phơi khô, sao, sắc nước uống mỗi ngày 10 – 20g. Có thể nấu nước rửa mụn nhọt, nơi mẩn ngứa. Có người dùng tươi giã nát vắt lấy nước, pha với xirô uống chữa hen. Có khi còn nấu với cơm nếp làm thuốc trị hen.
Để chữa eczema, người ta lấy bèo cái rửa sạch, thêm muối, giã nát, đắp ngày 1 lần, trong 7 – 10 ngày. Đồng thời với việc đắp ở bên ngoài, nên uống những thang thuốc giải độc có Hoa kim ngân, Bồ công anh. Để chữa mẩn ngứa, dùng 50g bèo rửa sạch, sao vàng, sắc nước uống hàng ngày, trong thời gian 2 – 3 ngày là khỏi.
Lưu ý: Khi uống bèo cái, có thể ngứa cổ nhưng sẽ quen dần. Cây có khả năng chống dị ứng và có độc.
Nguồn: PTS. Võ Văn Chi – Cây thuốc trị bệnh thông dụng – NXB Văn hóa